OVERCLOCK: OC con CPU ra sao?

Overclock? Có lẽ các bạn khá bỡ ngỡ trước thuật ngữ này? Nhưng không sao, vì chỉ qua bài viết này thôi, các bạn sẽ hiểu rõ hơn về nó, biết đâu bạn cũng hứng thú hơn khi bắt đầu theo chúng tôi bước chân vào Thế giới Phần cứng (Hardware) đầy lý thú này...

Overclock (viết tắt là OC) là một thuật ngữ trong giới phần cứng nhằm diễn tả một trạng thái của thiết bị có tốc độ xử lý hiện tại vượt quá quy định của nhà sản xuất. Mục đích của việc Overclock là nhằm tăng hiệu suất xử lý của các thiết bị phần cứng. Làm sao lại có thể Overclock? Vì nhà sản xuất bao giờ cũng để ra một khoảng tối thiểu cho các thiết bị của họ, gọi là giới hạn cho phép. Đôi khi, trong lúc sản xuất, một số thiết bị phần cứng được hạ thấp hiệu suất xuống dưới mức tính toán nhằm tăng tính ổn định của thiết bị. Chính vì vậy mà chúng ta mới có thể đẩy tốc độ lên để khai thác thiết bị đó. Tuy nhiên, việc Overclock có thể làm cho toàn bộ hệ thống tuy nhanh hơn nhưng sẽ kém ổn định hơn và giảm bớt tuổi thọ của thiết bị.

OC rất đa dạng: OC card màn hình, OC RAM, OC monitor, OC chuột, OC card sound,... Tuy vậy, OC CPU là thông dụng nhất. Do đó, trong bài viết này, tôi sẽ hướng dẫn các bạn OC CPU.

Để OC, bạn cần phải biết CPU của mình hiệu gì, thông số ra sao cũng như các thông số của mainboard.

Nếu chưa biết, bạn có thể dùng phần mềm sau:

Cpu-Z: http://www.cpuid.com

Sisoft Sandra: http://www.sisoftware.co.uk/sandra

Tốc độ của CPU được quy định như thế nào?

Tốc độ của CPU được quyết định bởi hai thành phần: Bus Frequency (tần số bus) và Frequency Multiplier (hệ số nhân, hay còn gọi là ratio).

Thí dụ: Khi người ta ghi là Intel Celeron 900MHz, ta biết ngay tốc độ của con CPU này là 100MHz x 9, trong đó 100 là tần số bus, còn 9 là hệ số nhân. Hệ số nhân tăng theo từng 0,5 đơn vị, trong khi tần số bus lại tuỳ thuộc vào Clock Generator (tạm dịch là bộ phận sinh ra xung nhịp) cũng như thiết đặt của nhà sản xuất. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, đa số các CPU của Intel sản xuất và bán rộng rãi ngoài thị trường không cho phép chúng ta hay đổi hệ số nhân mà chỉ có thể thay đổi được tần số bus. Gần đây nhất, Intel vừa tung ra công nghệ cho phép máy tính kiểm soát một cách chặt chẽ cả tần số bus lẫn hệ số nhân, nhằm giới hạn người dùng OC. Chúng ta, những người dùng ít tiền đều không muốn việc này xảy ra một chút nào.
Vậy muốn OC, ta phải thay đổi tần số bus hay/và hệ số nhân. Có bốn cách để thay đổi hai thông số này:
1. Jumper:

Việc thay đổi vị trí của các jumper (cầu nối) trên mainboard (bo mạch chính) sẽ cho ta các tần số bus hay hệ số nhân khác nhau. Các vị trí xác lập của jumper được chỉ rõ trong sách hướng dẫn sử dụng mainboard hoặc được in hẳn lên mainboard. Bạn cũng có thể vào website của hãng sản xuất để xem các tài liệu hướng dẫn riêng cho từng loại mainboard. Chủ yếu là các mainboard hỗ trợ Pentium III Slot I trở về trước.
2. Switch:

Chức năng của switch (công tắc gạt) hoàn toàn y chang như của jumper, nhưng sử dụng các switch đơn giản và tiện lợi hơn jumper. Tuy nhiên, để OC được, bạn phải đọc kỹ sách hướng dẫn mainboard để nắm rõ hơn về cách thiết lập các switch (vẫn còn sử dụng trong một số mainboard ở thời điểm hiện tại).
3. BIOS:
Gồm nhiều loại, như Award, Phoenix, Ami,... nhưng nổi tiếng nhất vẫn là SoftMenu của Abit. Với SoftMenu, bạn có thể thay đổi hầu như mọi thiết lập của mainboard, kể cả hệ số nhân, điều mà các BIOS thông thường khác không làm được.
4. Software:

Có thể kể ra là EasyTune của Gigabyte, APOGEE của Chaintech, Fuzzy Logic của MSI - chương trình của hãng nào chỉ chạy cho mainboard của hãng đó, riêng chương trình CPUFSB hỗ trợ cho khá nhiều mainboard. Vì đây là các chương trình Win32 với giao diện GUI cực kỳ thân thiện, chúng ta có thể thay đổi FSB (tần số bus hệ thống) hết sức dễ dàng với các chương trình trên. Ngoài ra, chúng còn đóng vai trò monitor (giám sát) tốc độ quay của quạt, điện thế lõi (Vcore) CPU, v.v... Có thể nói đây là kiểu OC dễ dàng nhất và không bao giờ bị cháy CPU. Bảo đảm đấy!
Sau đây là so sánh giữa bốn cách OC:


Bây giờ, khi bạn biết cách OC rồi, hãy xem lại mainboard của mình tương ứng với cách nào rồi cứ thế mà thực hiện. Bạn có thể tăng/giảm tần số bus, tăng/giảm hệ số nhân, hay kết hợp thay đổi cả hai để đạt được tốc độ OC mong muốn. Tất cả tuỳ thuộc vào bạn, vào việc kế thừa kinh nghiệm của OCer (dân overclock) đi trước. Và dù thế nào đi nữa, một hệ thống OC thành công phải đạt được yêu cầu chạy ổn định như khi chưa OC.

Lời kết:

Overclock mang đến cho bạn điều gì?

Overclock có hại cho máy tính không? Xin thưa: Không ai dám nói là không có hại! Nhưng không phải hôm nay bạn overclock xong thì một ngày sau hay một tháng sau nó “tắt đài”! Vì đơn giản, đấy chính là... nghệ thuật OC!

Nếu bạn OC tốt (tăng tốc đúng mức, giải nhiệt hiệu quả), máy của bạn sẽ chạy ổn định trong thời gian dài. Với tốc độ nâng cấp CPU hiện nay, dù OC có làm CPU bị giảm thọ chút đỉnh nhưng vẫn bảo đảm “phục vụ” tốt cho đến khi bạn nâng cấp máy.

Và không chỉ như thế! Với tôi, đó là một thú vui, một thú giải trí lành mạnh như câu cá hay nghe nhạc. Làm cho máy bạn có tốc độ cao hơn so với số tiền mình bỏ ra, nếu thành công thì coi như bạn tiết kiệm được khối tiền; nếu không thì cũng có thể làm máy tính của bạn ổn định hơn nhờ một số kiến thức thu thập được khi OC! Trên tất cả, đó là niềm phấn khích đến tột cùng khi bạn bè của bạn trầm trồ nhìn cái máy tính của bạn với câu hỏi: “Sao máy bạn cũng y chang của mình, nhưng sao nó lại nén MP3 nhanh hơn nhỉ?”, hay là: “Ồ, sao máy mình mua nhiều tiền thế mà tốc độ cũng bằng của bạn, đã thế khi chơi game còn bị giựt giựt nữa?”! Đó là niềm tự hào mà không phải ai cũng có được.

Tính kiên trì, nhẫn nại, thích tìm hiểu, đều không thể thiếu khi OC!
Chúc bạn OC thành công và tận hưởng niềm vui mà nó mang lại.